DEPARTAMENTI PËR  KIMI DHE BIOLOGJI FORENZIKE

Departamenti për  Kimi dhe Biologji Forenzike kryen dhe ushtron detyrat dhe përgjegjësitë si në vijim:Kryerja e analizave  të ADN-së dhe Serologjisë, analizave kimike të narkotikëve, analiza kimike të zjarrvënjeve, eksplozivëve dhe grimcave te barotit.Futja dhe krahasimi i të dhënave (profileve te ADN-së) të rastit në sistemin CODIS.Me kërkesë të gjykatave dhe prokurorive, punonjësit shkencor të departamentit japin sqarime dhe dëshmi për ekspertizën e kryer në cilësinë e ekspertitHartimi dhe rekomandimi i proceduarave standarde të punës (metoda shkencore).

Departamentit për Kimi dhe Biologji Forenzike është i organizuar ne tri Divizione (Laboratorë):

1. Divizioni (Laboratori) i ADN-së dhe Serologjisë
2. Divizioni (Laboratori) për Analiza Kimike te Narkotikeve dhe
3. Divizioni (Laboratori) për Analiza te Zjarrëvënieve, Eksploziveve dhe Grimcave te Barotit

Departamenti për  Kimi dhe Biologji Forenzike udhëhiqet nga drejtori i Departamentit:

Sokol Dedaj

Tel: 045 916 691
Centrex: 038 200 76 322
Email: sokol.dedaj@rks-gov.net
Adresa: Rruga 12 Qershori nr.101

10 000 Prishtinë

DIVIZIONI (LABORATORI) I ADN-SË DHE SEROLOGJISË  

Veprimtaria:

Në divizionin e ADN-së dhe Serologjisë, kryhen analiza forenzike Serologjike dhe te ADN-së

Në kuadër të analizave Serologjike, kryhen:

1. Analizat Serologjike të gjakut, me testin:

• Testi KM (ang. Kastle Meyer test), si test preliminar për identifikimin e gjakut  dhe

1. Analizat Serologjike të spermës, me testet:

• Testi AP (ang. Acid Phpsphatase test), si test preliminar për identifikimin e spermës,
• Ekzaminimi mikroskopik për spermatozoid, si test konfirmues për identifikimin e spermatozoideve (punimi i sllajdeve mikroskopike dhe vrojtimi për identifikim të spermatozoideve me mikroskop) dhe
• Testi PSA (ang. Prostatic specifik antigen test), si test preliminar për identifikimin e spermës.

Kurse, në kuadër të analizave të ADN-së, kryhen:

1. Analizat e ADN-së nga gjaku,
2. Analizat e ADN-së nga pështyma,
3. Analizat e ADN-së nga sperma,
4. Analizat e ADN-së nga qimet dhe indet,
5. Analizat e ADN-së nga eshtrat dhe dhëmbët dhe
6. Analizat e ADN-së nga prekja apo kontakti (djersa dhe qelizat epiteliale).

Këto analiza të ADN-së, kryhen duke përdorur metoda të ndryshme të ekstrahimit të ADN-së, bazuar ne procedurat standarde te operimit si në vijim:

1. Procedura për ekstrahimin e ADN-së me Chelex
2. Procedura për ekstrahimin e ADN-së me Chelex nga qimet dhe indet
3. Procedura për ekstrahimin Diferencial të njollave të spermës me Chelex
4. Procedura për ekstrahimin Organik të ADN-së
5. Procedura për ekstrahimin Organik të ADN-së nga eshtrat dhe dhëmbët
6. Procedura për ekstrahimin Organik të ADN -së nga qimet dhe indet

Pas fazës  së ekstrahimit, kryhen edhe tri faza tjera të analizave të ADN-së, kuantifikimi i ADN-së (përcaktimi i sasisë së ADN-së), amplifikimi i ADN-së dhe elektroforeza kapilare e ADN-së, duke përdorur procedurat standarde te operimit si në vijim:

1. Procedura për Kuantifikimin e ADN-së,
2. Procedura për Amplifikimin e ADN-së dhe
3. Procedura për Profilimin e ADN-së.

Shënim: Me anë të këtyre ekspertizave të ADN-së nga njolla e vendit të ngjarjes nxirret profili i ADN-së, i cili pas krahasimit me viktimën apo të dyshuarin, saktësisht mund të identifikohet personi kontribuues i njollës në vendin e ngjarjes.

Gjithashtu në laboratorin e ADN-së bëhen edhe testet e Atësisë, me të cilat konstatohet saktë atësia e fëmijës.

Laboratori i ADN-së gjithashtu posedon edhe Bazën e të Dhënave te ADN-së-CODIS (Combined DNA Index System), ku ruhen të gjitha profilet e fituara të ADN-së dhe mund të bëhen kërkime për profilin e caktuar për krahasim dhe përputhje eventuale te profileve te ADN-së me rastet e kaluara.

Stafi:

Në divizionin e ADN-së dhe Serologjisë janë te punësuar katër (4) persona: Shefi i Divizionit dhe  tre (3) ekspertë me përgatitje profesionale universitare – Biolog te diplomuar dhe master të trajnuar dhe certifikuar nga ekspert ndërkombëtar (SHBA) për kryerjen e analizave forenzike të ADN-së.

Tjera:

• Divizioni (Laboratori) i ADN-së dhe Serologjisë ka tri metoda analitike te akredituara sipas standardit ndërkombëtar ISO: 17025, ndërsa metodat tjera qe përdoren  gjate ekspertimit janë ne proces te akreditimit.
• Divizioni (Laboratori) i ADN-së dhe Serologjisë gjegjësisht ekspertet e këtij divizioni përfaqësojnë divizionin dhe marrin pjese ne grupe punuese te ENFSI-t, organizata dhe asociacione tjera profesionale (te fushës) ne nivel kombëtar dhe ndërkombëtar.   
• Te gjithë ekspertet e këtij divizioni testohen dhe certifikohen ne baze vjetore përmes pjesëmarrjes ne teste te zotësisë te cilat organizohen dhe koordinohen nga Zyra e Cilësisë dhe kompania profesionale për teste te zotësisë CTS (Collaborative Testing Services, SHBA).

DIVIZIONI (LABORATORI) PËR ANALIZA KIMIKE TË NARKOTIKËVE

Veprimtaria:

Ne divizionin për analiza kimike te narkotikeve behet analiza dhe identifikimi i narkotikeve te rrezikshëm, substancave psikotrope dhe prekursoreve te të gjitha formave: substancës bimore, substancës pluhur, substancës se ngurtë, substancës se lëngët, tabletat dhe kapsulat etj, te cilat konfiskohen nga njësitet hetuese te Policisë se Kosovës dhe institucioneve te tjera te zbatimit te ligjit.

Analiza dhe identifikimi i narkotikeve te rrezikshëm, substancave psikotrope dhe prekursoreve behet duke përdorur metoda të ndryshme analitike, bazuar ne procedurat standarde te operimit si në vijim:

1. Ekzaminimi stereomikroskopik ( vizual ); Mikroskopi stereokrahasues: SMZ 168.
2. Ekzaminimi – Kromatografia në shtresë të hollë (TLC).
3. Ekzaminimi – Testi Duquenois – Levine i modifikuar.
4. Testi i ngjyrës – Marquis.
5. Testi i ngjyrës – Tiocianati i Kobaltit.
6. Testi i ngjyrës – Sodium Nitroprusside.
7. Testi i ngjyrës -Ekzaminimi i Bates-it.
8. Testi i ngjyrës – Reagenti i Libermanit.
9. Procedura për identifikimin e tabletave dhe Kapsulave.
10. Kromatografi i gazrave – analizimet me detektorin  e flakës së jonizuar; Gas Kromatograf, Agilent FID.
11. Kromatografi i gazrave / Spektrometri i masës (GC/MS) – metoda e përgjithshme për analizimin e drogave; Gas  Kromatograf, Agilent 6890 N dhe Detektori i Masës: 5973 Inert.

Duke përdorur metodat e lartpërmendura ne mënyrë te sakte shkencore behet analizat kualitative, identifikimi dhe raportimi i përbërjes se përmbajtjes se dëshmive qe janë subjekt i kërkesave për ekspertim duke krahasuar rezultatet e mostrave nga vendi i ngjarjes me mostra referente te certifikuara nga prodhues krdibil te nivelit botëror.

Stafi:

Në divizionin për analiza kimike te narkotikeve janë te punësuar dy (2) persona: Shefi i Divizionit dhe  një (1) ekspertë me përgatitje profesionale universitare të lartë – Biologe e diplomuar/Kimiste e diplomuar, e trajnuar dhe certifikuar nga eksperte ndërkombëtar (SHBA) për kryerjen e analizës dhe identifikimin e  narkotikeve te rrezikshëm, substancave psikotrope dhe prekursoreve.

Me mbi një dekade përvojë pune për analiza kimike të narkotikëve ky divizion ofron ekspertiza forenzike të cilësie se lartë të cilat kryhen nga stafi i mirë trajnuar dhe specializuar.

Tjera:

• Divizioni (Laboratori) për analiza kimike te narkotikeve ka nëntë (9) metoda analitike te akredituara sipas standardit ndërkombëtar ISO: 17025.

• Divizioni (Laboratori) për analiza kimike te narkotikeve gjegjësisht ekspertet e këtij divizioni përfaqësojnë divizionin dhe marrin pjese ne grupe punuese te ENFSI-t, organizata dhe asociacione tjera profesionale (te fushës) te nivelit kombëtar dhe ndërkombëtar si: UNODC, EMCDDA, SWDRUG, etj.

•  Te gjithë ekspertet e këtij divizioni duke përfshirë edhe drejtorin e departamentit  testohen dhe certifikohen ne baze vjetore ne fushën specifike te ekspertizës përmes pjesëmarrjes ne teste te zotësisë te cilat organizohen dhe koordinohen nga Zyra e cilësisë dhe kompani profesionale për teste te zotësisë CTS (Collaborative Testing Services), SHBA dhe testi i zotësisë i organizuar nga UNODC me seli ne Vjene te Austrisë.

DIVIZIONI (LABORATORI) PËR ANALIZA TE EKSPLOZIVËVE, ZJARRËVËNJEVE DHE GRIMCAVE TË BAROTIT

Veprimtaria:

Divizioni (Laboratori) për Analiza Eksplozivëve, Zjarrëvenjëve dhe Grimca Barotit është një divizion i ri ne konsolidim e sipër  në kuadër të Departamentit për Kimi dhe Biologji Forenzike dhe ne kuadër te veprimtarisë se tij kryhen analizat e eksploziveve dhe mjeteve shpërthyese ( te pa shpërthyer dhe pas shpërthimit), analizën e iniciuesve te zjarrit dhe mbetjeve pas zjarrit me qellim te identifikimit te iniciuesit dhe shkakut te zjarrit si dhe analizën e grimcave te mbetjeve te barotit pas gjuajtjes (shkrepjes) me armë te zjarrit. Divizioni (Laboratori) ka të zhvilluar dhe validuar disa nga metodat me të cilat, ka filluar me ekspertize te rasteve qe nga  viti 2014 për mbetjet nga Baroti pas qitjes me armë zjarri kurse për analizimin eksplozivë nga viti 2015. Divizioni (Laboratori) është në fazën e krijimit dhe validimit te metodave tjera të reja, për mbulimin e fushës së divizionit si: për analizimin e eksplozivëve organik në tersi, eksplozivëve inorganik, mjeteve piroteknike, mbetjeve nga kapsolla pas qitjes me armë zjarri (GSR), analizimin kimike e mbetjeve nga vatra e zjarrit, etj.

Deri me tani ky divizion ka te zhvilluara dhe validuara këto metoda analitike:

1. Analiza për identifikimin e Nitroglicerinës (NG) dhe Nitrocelulozës (NC) në Barotin (lëndën djegëse shtytëse) pas gjuajtjes me armë zjarri.
2. Analiza për identifikimin e Nitriteve dhe Nitrateve në Barotin (lëndën djegëse shtytëse) pas gjuajtjes me armë zjarri.
3. Analiza për identifikimin e eksplozivëve organik (TNT, RDX, HMX, TETRYL, NG dhe PETN) para dhe pas shperthimit.

Stafi:

Në divizionin për Analiza Eksplozivëve, Zjarrëvenjëve dhe Grimca Barotit janë te punësuar dy (2) persona: Shefi i Divizionit dhe  nje (1) ekspertë me përgatitje profesionale universitare te larte –Kimist te diplomuar, te trajnuar dhe certifikuar për kryerjen e ekspertimeve forenzike te fushës duke zhvilluar dhe validuar ne vazhdimësi procedura dhe metoda te reja te analizës te cilat janë subjekt dhe ne fushë veprimtarinë e këtij divizioni. Te gjitha metodat dhe procedurat e zhvilluara janë ne përputhje dhe I plotësojnë kriteret dhe standardet me te larta ndërkombëtare.

Tjera:

• Divizioni (Laboratori) për Analiza Eksplozivëve, Zjarrëvenjëve dhe Grimca Barotit është ne proces te harmonizimit dhe akreditimit te metodave dhe procedurave sipas standardit ndërkombëtar ISO: 17025.
• Divizioni (Laboratori) për Analiza Eksplozivëve, Zjarrëvenjëve dhe Grimca Barotit gjegjësisht ekspertet e këtij divizioni përfaqësojnë divizionin dhe marrin pjese ne grupe punuese te ENFSI-t si:

• Grupi punues i eksperteve për Eksplozivëve (WG -FINEX)
• Grupi punues i eksperteve për mbetjet nga kapsolla (WG-GSR)
• Grupi punues i eksperteve për zjarrëvënje  (WG-FIRE)
•  Me qellim te përmbushjes se kërkesave te Gjykatave, Prokurorive dhe Agjencive zbatuese të ligjit në Republikën e Kosovës dhe të arrihet niveli i cilësisë sa me te larte te ekspertimeve forenzike dhe akreditimi sipas standardit ndërkombëtar për cilësi ISO 17025 te gjithë ekspertet e këtij divizioni testohen dhe certifikohen ne baze vjetore ne fushën specifike te ekspertizës përmes pjesëmarrjes ne teste te zotësisë te brendshme te cilat organizohen dhe koordinohen nga Zyra e cilësisë, dhe teste te përbashkëta qe organizohen nga rrjeti I Laboratorëve te ENFSI-t.